AUTYZM

Autyzm - jest całościowym zaburzeniem rozwoju. Oznacza to, że u dotkniętych nim osób obserwuje się objawy nieprawidłowego funkcjonowania we wszystkich obszarach rozwoju. Pierwsze symptomy autyzmu pojawiają się bardzo wcześnie, często już u kilkunastomiesięcznych niemowląt, ale zawsze są widoczne przed ukończeniem przez dziecko 3 roku życia.  Choć autyzm można zdiagnozować już u bardzo małych dzieci, to często diagnozuje się go również u nastolatków, a nawet u osób dorosłych. Nieleczony może prowadzić do bardzo głębokich zaburzeń funkcjonowania w późniejszym wieku. Warto pamiętać, że zaburzenia autystyczne mają bardzo zróżnicowany charakter, nie tworzą jednolitego obrazu co do symptomatologii i głębokości zaburzeń. Dlatego obecnie w literaturze światowej używa się określenia "spektrum zaburzeń autystycznych".

 

Objawy - Zgodnie ze stosowaną w Polsce Międzynarodową Klasyfikacją Chorób i Problemów Zdrowotnych ICD-10, autyzm zaliczany jest do grupy całościowych zaburzeń rozwojowych. Warunkiem postawienia rozpoznania jest pojawienie się nieprawidłowości w relacjach społecznych, komunikowaniu się oraz w ograniczonych wzorcach zachowań, zainteresowań i aktywności.

Jako całościowe zaburzenie rozwoju, autyzm ma wpływ na wszystkie obszary funkcjonowania. Powoduje zaburzenia relacji społecznych i kontaktu, trudności z podporządkowaniem się regułom społecznym - wynikające z braku ich zrozumienia. Większość dzieci autystycznych jest niemówiąca, nie komunikuje się gestem, ma trudności ze wskazywaniem, naśladowaniem, spełnianiem poleceń. Jeśli dzieci mówią, to często w sposób specyficzny, z zaburzeniami prozodii, ekspresji mowy, występują liczne echolalia. Nie potrafią one tworzyć dłuższych rozbudowanych wypowiedzi, mają trudności z inicjowaniem i podtrzymywaniem wymiany konwersacyjnej. Cechuje je brak lub ograniczenie rozumienia pojęć abstrakcyjnych. Nawet dobrze funkcjonujące osoby z autyzmem mają problemy z pragmatyką języka. Dodatkowo obserwuje się u nich zaburzenia zachowania – liczne stereotypie i rytuały, koncentrowanie się na niefunkcjonalnych właściwościach przedmiotów, skrajne formy zaburzeń koncentracji. U niektórych pojawiają się także zachowania agresywne i autoagresywne.

Oczywiście podany powyżej opis funkcjonowania dziecka z autyzmem jest bardzo ogólny i niepełny. Każdy, kto zetknął się chociaż z kilkorgiem dzieci z autyzmem wie, jak bardzo różny obraz funkcjonowania mogą one prezentować. Nasilenie poszczególnych objawów może mieć skrajne nasilenie, lub czasem (niestety znacznie rzadziej) bardzo dyskretne i ledwo zauważalne. Ponadto im starsze dziecko, tym więcej można zaobserwować w jego zachowaniu zaburzeń wtórnych, będących konsekwencją autyzmu. U niektórych dzieci z autyzmem pojawiają się także zaburzenia dodatkowe, takie jak niepełnosprawność intelektualna, mózgowe porażenie dziecięce, wady wzroku, słuchu itp.

Wszystko to sprawia, że wychowywanie dziecka z autyzmem jest niezwykle trudnym zadaniem dla rodziców. Często czują się oni bezradni i pozostawieni samym sobie. To poczucie zagubienia i bezradności wynika również z faktu, że przeważnie rozwój ich dziecka przebiegał przez pewien czas prawidłowo, a niepokojące objawy były bagatelizowane przez otoczenie. Sytuację rodziców pogarsza też  niespójność informacji, które otrzymują od lekarzy czy psychologów. Możliwość uzyskania szybkiej i profesjonalnej diagnozy, a następnie terapii, jest w naszym kraju bardzo ograniczona. Przedłużająca się niepewność i poczucie braku kompetencji, pogłębianie się zaburzeń u dziecka powodują, że na autyzm zaczyna cierpieć cała rodzina – jego skutki dotykają wszystkich jej członków.

 

Skala - Według danych Autism Europe 0,6% populacji Unii Europejskiej dotkniętych jest autyzmem, co stanowi około 5 milionów osób (szacunki z 2009 r.). Z kolei z szacunków dotyczących Stanów Zjednoczonych wynika, iż jedno na 166 urodzonych dzieci jest dotkniętych tym rodzajem niepełnosprawności. Nie ma dokładnych danych co do liczby osób z autyzmem w Polsce. Jednak przyjmując dane z badań epidemiologicznych przeprowadzanych w różnych krajach (w Polsce takich badań nie było) należy ocenić, iż w Polsce osób tych może być co najmniej 30 000.

W 2010 r. wprowadzono w orzecznictwie o niepełnosprawności specjalny kod oznaczający autyzm. Do tej pory osoby z  autyzmem otrzymywały kod oznaczający niepełnosprawność np. z powodu wad neurologicznych lub choroby psychicznej. Wprowadzenie kodu pomoże urealnić szacunkowe liczby dotyczące urodzeń osób z autyzmem w Polsce, jednak nastąpi to dopiero za kilka lat. Kolejnym utrudnieniem jest dodatkowo ciągły brak komputeryzacji systemu orzecznictwa, co stoi na przeszkodzie do tworzenia ogólnopolskich baz danych pozwalających na realne zliczanie orzeczeń dotyczących autyzmu oraz na tworzenie zestawień np. dla poszczególnych województw.

 

Historia - Autyzm został po raz pierwszy opisany przez Leo Kannera jako osobny zespół chorobowy dopiero w 1943 r. Jego historia jest więc stosunkowo krótka. Od początku toczyły się spory na temat istoty autyzmu i jego etiologii. Miały one ogromne znaczenie dla stosowanych metod i form terapii, a także w znaczący sposób wpływały na sytuację rodzin dzieci z autyzmem. Przez kilka pierwszych dziesięcioleci uważano, że autyzm ma podłoże psychogenne. Oznaczało to, że za przyczynę wystąpienia autyzmu u dziecka uważano nieprawidłowe relacje rodzinne. W literaturze i praktyce psychologicznej często używano określenia "zimne matki", co zgodnie z dzisiejszą wiedzą było krzywdzące dla matek wychowujących często bardzo zaburzone dzieci i powodowało u nich głębokie poczucie winy za stan dziecka.

Innym obszarem, w którym następowały istotne zmiany w poglądach były kwestie relacji między autyzmem, a niepełnosprawnością intelektualną oraz występowania zaburzeń przywiązania i unikania kontaktu fizycznego przez dzieci z autyzmem. Obecnie jest pewne, że autyzm i niepełnosprawność intelektualna są odrębnymi problemami rozwojowymi, chociaż ich współwystępowanie jest bardzo częste.

Pomimo wielu badań do dziś nie ma wśród naukowców zgody co do etiologii i patogenezy autyzmu. Wiadomo bez wątpienia, że autyzm dziecięcy nie jest zaburzeniem jednolitym co do etiologii i obrazu klinicznego, jak początkowo sądzono. Autyzm zawiera szerokie spektrum przypadków o różnej głębokości zaburzeń i bardzo zróżnicowanym nasileniu poszczególnych objawów. Wyróżnia się obecnie tzw. „lepiej funkcjonujące” społecznie dzieci i osoby z autyzmem, posiadające pewien stopień zdolności komunikowania się i umiejętności społecznych przy dostatecznie dobrym, a czasem ponadprzeciętnym poziomie sprawności intelektualnych. Nie ma jednak bezpośredniego związku między tym „lepszym funkcjonowaniem", a ilorazem inteligencji – wiele dzieci i osób dorosłych wykazujących poziom intelektualny w normie wiekowej ma bardzo nasilone zaburzenia w porozumiewaniu się, relacjach, zachowaniach i bardzo słabo funkcjonuje społecznie.

źródło: sejm.gov.pl

---

Klasyfikacja autyzmu wg ICD 10

W 1994 roku Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) opracowała Międzynarodową Statystyczną Klasyfikację Chorób i Problemów Zdrowotnych ICD - 10. W Polsce Klasyfikacja obowiązuje od 1996 roku i jest nadal aktualna.

 

 

Według ICD 10 autyzm znajduje się w rozdziale:

V.  Zaburzenia psychiczne i zaburzenia zachowania

 

• Zaburzenia psychiczne i zaburzenia zachowania (F00–F99)
  • F. 84. Całościowe zaburzenia rozwojowe

 

F. 84. Grupa zaburzeń charakteryzujących się jakościowymi odchyleniami od normy w zakresie interakcji społecznych i wzorców komunikacji oraz ograniczonym i stereotypowym repertuarem zainteresowań i aktywności. Te jakościowe nieprawidłowości stanowią podstawową cechę funkcjonowania jednostki we wszystkich sytuacjach. W razie potrzeby należy użyć dodatkowego kodu w celu określenia współistniejących stanów chorobowych lub opóźnienia rozwoju umysłowego.

 

W tej grupie wyróżnia się następujące jednostki:

• Autyzm dziecięcy F84.0
• Autyzm atypowy F84.1
• Zespół Retta F84.2
• zaburzenia dezintegracyjne F84.3
• zaburzenie hiperkinetyczne F84.4
• Zespół Aspergera F84.5
• Inne całościowe zaburzenia rozwojowe F84.8
• PDD - NOS F84.9 (całościowe zaburzenia rozwojowe, nieokreślone)

 

Obecnie trwają prace nad powstaniem ICD - 11. Zaczyna się ogólnie bardziej mówić o spektrum autyzmu, w którym są różne odcienie i jednym z takich odcieni jest zespół Aspergera. ICD - 11 bierze pod uwagę różne stopnie zaburzeń rozwoju intelektualnego lub upośledzenia czynnościowego/funkcjonalnego języka, które są podstawą klasyfikacji stopnia autyzmu..

 

Nowe ICD 11 ( w przygotowaniu, niezatwierdzone) proponuje inną kwalifikację spektrum autyzmu.

• Zaburzenie ze spektrum autyzmu 6A02

• Zaburzenie ze spektrum autyzmu bez zaburzeń rozwoju intelektualnego i z łagodnym lub bez upośledzenia czynnościowego języka 6A02.0

• Zaburzenie ze spektrum autyzmu z zaburzeniem rozwoju intelektualnego i łagodnym lub bez upośledzenia czynnościowego języka 6A02.1

• Zaburzenie ze spektrum autyzmu bez zaburzeń rozwoju intelektualnego i z zaburzeniami funkcjonalnego języka 6A02.2

• Zaburzenie ze spektrum autyzmu z zaburzeniami rozwoju intelektualnego i z zaburzeniami czynnościowymi 6A02.3

• Zaburzenie ze spektrum autyzmu bez zaburzeń rozwoju intelektualnego i braku języka funkcjonalnego 6A02.4

• Zaburzenie ze spektrum autyzmu z zaburzeniem rozwoju intelektualnego i brakiem języka funkcjonalnego 6A02.5

• Inne określone zaburzenia ze spektrum autyzmu 6A02.Y

• Zaburzenie ze spektrum autyzmu, nieokreślone 6A02.Z

 

 

ZAPRASZAMY DO LEKTURY:

AUTYZM - CZYM JEST AUTYZM? JAK GO ROZPOZNAĆ? GDZIE SZUKAĆ POMOCY? JAK RADZIĆ SOBIE Z AUTYZMEM SWOJEGO DZIECKA?

AUTYZM I CO DALEJ?

CZY AUTYZM MOŻNA LECZYĆ?

AUTYZM - CAŁOŚCIOWE ZABURZENIA ROZWOJOWE. Część I

ZESPÓŁ ASPERGERA - CAŁOŚCIOWE ZABURZENIA ROZWOJOWE. Część II

ADHD - CAŁOŚCIOWE ZABURZENIA ROZWOJOWE. Część III

ZABURZENIA WSPÓŁWYSTĘPUJĄCE ZE SPEKTRUM AUTYZMU.

Więcej naszych artykułów znajdą Państwo w zakładce: Czytelnia