Niektóre cechy autyzmu
Autyzm – całościowe zaburzenie rozwoju i funkcjonowania związane z dysfunkcjami ośrodkowego układu nerwowego, które najczęściej ujawniają się do 3 roku życia. Przypuszcza się, że istotną rolę w jego powstaniu odgrywa podatność genetyczna oraz wiele czynników środowiskowych.
Obszary zaburzeń w autyzmie:
- funkcjonowanie społeczne,
- komunikacja,
- zachowanie.
Niektóre z cech dziecka z autyzmem:
- ma problem z kontaktem wzrokowym (kontakt jest wybiórczy, przelotny bądź nie ma go wcale),
- nie dzieli wspólnego pola uwagi,
- ma problem z koncentracją i uwagą,
- ma problem z nadawaniem lub/i rozumieniem mowy (mówi w niezrozumiały sposób dla otoczenia),
- powtarza słowa, zwroty, zdana, hasła reklamowe etc. (echolalia bezpośrednie i odroczone),
- rozwija się w sposób nieharmonijny (opóźniony rozwój psychomotoryczny),
- nie reaguje na własne imię,
- nie potrafi naśladować,
- nie gestykuluje (brak wskazywania placem itp.),
- ma trudności w samodzielnym funkcjonowaniu,
- nie komunikuje własnych potrzeb (nie zgłasza kiedy jest głodny, ma problem z treningiem czystości),
- ma problemy w nawiązywaniu kontaktów z rówieśnikami (nie zauważa obecności drugiej osoby),
- nie rozumie obowiązujących zasad np. biega i krzyczy w miejscu publicznym),
- zachowuje się niezrozumiale dla rówieśników i otoczenia (podskakuje, macha rączkami, piszczy, biega w kółko),
- koncentruje się na przedmiotach bardziej niż na relacjach z druga osobą („często zawiesza wzrok na danym punkcie/przedmiocie”),
- używa zabawek nieadekwatnie dla przeznaczenia np. jeździ samochodem po ścianie, bawi się pilotem, kluczami itp,
- przywiązuje się do miejsc i przedmiotów (trudność z akceptowaniem zmian),
- przejawia schematyczne zachowania (rytuały, stereotypie),
- złości się bez wyraźnego powodu (zachowania agresywne lub/i autoagresywne),
- jest labilny emocjonalnie (szybkie i częste zmiany emocji),
- ma problem z przetwarzaniem bodźców sensorycznych (podwrażliwości, nadwrażliwości).
CO POWINNO RÓWNIEŻ WZBUDZIĆ NIEPOKÓJ /m.in./:
* Dziecko w wieku 1 - 2 - lat
- ma trudności z utrzymaniem równowagi, później zaczyna chodzić, biegać
- po drugim roku życia jeszcze nie mówi
- jest mało samodzielne - sprawne w samoobsłudze, m.in: mycie rąk, ubieranie się, jedzenie
- ma trudności z budowaniem z klocków
- nie naśladuje rysowania linii poziomych i pionowych
* Dziecko 3 letnie
- ma trudności z bieganiem, koordynacją - nie radzi sobie w zabawach ruchowych, wymagających utrzymania równowagi
- ma trudność z nauką jazdy na rowerku
- niechętne rysuje, niezgrabnie rysuje koła
- ma trudności z zapamiętywaniem krótkich piosenek, wierszyków i rymowanek
- mało mówi - posiada mały zasób słów
- godzinami zajmuje się jedną rzeczą nie zawsze adekwatnie do przeznaczenia
- nie pozwala sobie przerwać trwającej długi czas aktywności/czynności
* Dziecko 4 letnie
- nie potrafi, ma trudności z zapamiętywaniem nazw przedmiotów, czynności...
- nie umie dobrze składać prostych klocków konstrukcyjnych
- jest nieporadne w rysowaniu, rysunki zawierają mało elementów
- ma trudności z aktywnością ruchową - zadania wykonuje nieporadnie lub wcale
- ma trudności z komunikacją - budowaniem prostych zdań
- nie potrafi długo zająć się jedną czynnością
- nie doprowadza zadania, zabawy do końca
- szybko się zniechęca
- ma trudności z nawiązaniem relacji z rówieśnikami
* Dziecko 5 letnie
- nie wypowiada się pełnymi zdaniami, ma trudności z opowiadaniem o tym, co widziało lub słyszało
- ma wadę wymowy
- nie lubi zajęć plastycznych, ma trudności z rysowaniem i wycinaniem
- ma niewłaściwy chwyt - źle trzyma kredkę, za silnie lub za słabo ją naciska
- jest mało samodzielne i zręczne w czynnościach samoobsługowych
- ma trudności z chwytaniem i rzucaniem piłki
- ma trudności z koncentracją i uwagą - nie jest w stanie spokojnie wysiedzieć ok. 15 minut w czasie trwającej aktywności np. w przedszkolu.
Wczesne rozpoznanie, prawidłowo postawiona diagnoza oraz podjęcie odpowiedniej terapii jest bardzo ważne dla rozwoju dziecka. Mózg małych dzieci jest plastyczny, rozwija się najszybciej w skali całego życia (trenowany właśnie w tym okresie dzieciństwa jest zdolny do tworzenia największej ilości nowych połączeń synaptycznych). Zintegrowane oddziaływania terapeutyczne mogą polepszyć funkcjonowanie osoby z autyzmem w każdym środowisku (dom, przedszkole, szkoła, itp.), co w konsekwencji może nie tylko poprawić poziom funkcjonowania i powstrzymać nieprawidłowy rozwój ale przyczynia się przede wszystkim do poprawy jakości życia.